ZAKŁADNICY – nowy serial dokumentalny HBO
Niezwykle wnikliwy czteroodcinkowy serial dokumentalny HBO Zakładnicy przedstawia kontekst i kulisy kryzysu z 1979 roku oraz burzliwą historię amerykańsko-irańskich relacji.
4 listopada 1979 roku irańscy działacze studenccy wdarli się na teren ambasady Stanów Zjednoczonych w Teheranie i wzięli ponad 60. Amerykanów jako zakładników. Akcja, która miała być początkowo trwającym 48 godzin protestem przeciwko amerykańskiemu imperializmowi przerodziła się w międzynarodowy kryzys, który trwał 444 dni i był na bieżąco relacjonowany przed media.
Serial, w którym zobaczymy nigdy wcześniej nie emitowane archiwalne nagrania i nowe, sensacyjne wywiady z amerykańskimi zakładnikami i przetrzymującymi ich studentami jest fascynującym zapisem jednego z najbardziej dramatycznych międzynarodowych kryzysów w historii Stanów Zjednoczonych. Jego twórcy przedstawiają złożony kontekst geopolityczny, który stał się jego zarzewiem oraz polityczne konsekwencje odczuwalne po dziś dzień.
Serial dokumentalny HBO ZAKŁADNICY to trzymająca w napięciu i poparta dogłębną analizą kronika burzliwych wydarzeń, które trafiły na czołówki międzynarodowych gazet. W kolejnych odcinkach dowiadujemy się, co działo się przez kolejne dni i cofamy się w czasie, by lepiej zrozumieć często niejednoznaczne relacje między oboma krajami.
Twórcy skupiają się na trudnych stosunkach Stanów Zjednoczonych i Iranu, które są pokłosiem wielu tajnych operacji CIA, lukratywnego handlu ropą, wspierania i obalania przywódców, rewolucyjnego idealizmu i religijnego fanatyzmu, przegranej kampanii prezydenckiej oraz pozakulisowych dostaw broni.
Serial prezentuje różne opinie na temat źródeł kryzysu i rekonstruuje głośne historyczne wydarzenia na podstawie relacji ich naocznych świadków – byłych zakładników, dawnych rewolucjonistów z irańskich uczelni, którzy przetrzymywali pracowników ambasady, dyplomatów, ekspertów ds. bezpieczeństwa, polityków i dziennikarzy z obu krajów.
Przed kamerą wystąpią m.in.: dawni zakładnicy Al Golacinski, Kathryn Koob, Paul Lewis, John Limbert, Michael Metrinko i Victor Tomseth, utożsamiający się z rewolucją studenci, którzy wzięli zakładników: Ebrahim Asgharzadeh i Massoumeh Ebtekar, Gary Sick, członek Rady Bezpieczeństwa Narodowego i specjalista ds. Zatoki Perskiej, Chris Matthews, autor przemówień prezydenta Cartera, Mansour Farhang, były ambasador Iranu przy ONZ, Mohsen Sazegara, były urzędnik Islamskiej Republiki Iranu i dysydent polityczny, Lesley Stahl, korespondentka CBS w Białym Domu, Robert Armao, rzecznik szacha Mohammada Rezy Pahlavego i Abolhassan Bani-Sadr, były prezydent Republiki Islamskiej Iranu.
Serial HBO Zakładnicy wyprodukowany został we współpracy ze spółką Show of Force Production. Za reżyserię odpowiadają: Joshua Bennett, Maro Chermayeff, Jeff Dupre, Abbas Motlagh, i Sam Pollard. Obowiązki producenta pełni Saralena Weinfield. Konsultantem jest Karim Sadjadpour. Obowiązki producentek wykonawczych ze strony HBO pełnią Nancy Abraham, Lisa Heller i Sara Rodriguez.
Opisy odcinków
Część pierwsza: „The Peacock Throne” Pierwszy odcinek nakreśla kontekst burzliwych wydarzeń politycznych, które miały miejsce w 1979 roku i sprawiły, że niegdyś bliscy sojusznicy stali się swoimi zaprzysięgłymi wrogami. Popierany przez amerykańską administrację szach ucieka z kraju, który ogarnia rewolucja. Jej główne hasła to zniesienie kultury zbytku i represji poprzedniego reżimu. Do władzy dochodzi ajatollah Chomeini, a w Iranie, który staje się republiką islamską, zostaje wprowadzona teokracja. Bezpieczeństwo ambasady Stanów Zjednoczonych, uważanej za symbol amerykańskiego imperializmu i źródło politycznych nacisków w regionie, jest poważnie zagrożone.
Część druga: „Den of Spies” W kolejnym odcinku twórcy przedstawiają chaos, jaki wybucha, kiedy osoby przebywające na terenie amerykańskiej ambasady zostają wzięte jako zakładnicy. Poznajemy pobudki i dowiadujemy się jakie ideały przyświecały młodym rewolucjonistom, którzy wdarli się przez mur na teren placówki dyplomatycznej. Sytuacja zmienia się diametralnie, kiedy Chomeini wyraża swoje poparcie dla ataku na ambasadę, a wzięcie zakładników staje się przełomowym momentem w historii represyjnego reżimu ajatollahów.
Część trzecia: „The Sand Storm” W kolejnym odcinku śledzimy działania podejmowane przez administrację Jimmy’ego Cartera, kiedy sytuacja staje się krytyczna, a dyplomatyczne wysiłki, które mają na celu uwolnienie zakładników, nie przynoszą zamierzonych efektów. Carter podejmuje decyzję o podjęciu próby odbicia zakładników, ale operacja Orli Szpon kończy się spektakularnym fiaskiem. Podczas akcji ginie ośmiu amerykańskich żołnierzy, a los zakładników staje pod znakiem zapytania.
Część czwarta: „The Transaction” Ostatni odcinek serialu jest zapisem patowej sytuacji w relacjach między Stanami Zjednoczonymi i Iranem, która trwa przez niemal rok po rozpoczęciu okupacji ambasady. Rok 1980. Zbliża się termin wyborów prezydenckich i administracja Cartera gorączkowo pracuje, żeby zawrzeć ugodę. Zakładnicy zostają zwolnieni w dniu zaprzysiężenia na prezydenta Ronalda Reagana, a wiele osób nadal zadaje sobie pytanie, jaką rolę odegrały amerykańskie wybory w rozwiązaniu kryzysu zakładników. Więzieni w ambasadzie ludzie wracają w końcu do domu, ale przedłużający się kryzys wywiera trwały wpływ na wiele osób po obu stronach barykady i nawet dziś kładzie się cieniem na relacjach między Iranem i Stanami Zjednoczonymi.
HBO MAX/Zdjęcie główne HBO MAX
